Samen lezen met een jonge autist

Elke avond voor het slapengaan lezen Martin en ik om de beurt met Elian. Op dit moment lezen we het samenleesboek “Een held met een beer” van Marlies Verhelst. Het boek heeft vijftien hoofdstukken, waarbij per hoofdstuk 20 regels op M3-niveau zijn geschreven, en 40 regels op E5-niveau. De zinnen van het lage niveau hebben grote letters. Die leest Elian dus. Aan het eind van elk hoofdstuk staat een praatvraag die over het gelezene gaat.

Voor Elian is het lezen behoorlijk moeilijk. Woorden van drie letters kan hij soms soepel lezen, maar langere woorden spelt hij nog letter voor letter. Vaak leest hij hij als er het staat, of ik zodra hij een k ziet. Wanneer ik hem op een fout wijs wordt hij boos of kruipt onder het dekbed. Ik moet dan heel geduldig en kalm zijn en hem vriendelijk overhalen om het woord nogmaals te lezen, wat dan uiteindelijk bijna altijd lukt.

Ik stel Elian de vraag die bij hoofdstuk 6 staat: ‘Wat zou jij doen als je Tim was?’

‘Ik heb een Tim in mijn klas,’ antwoordt Elian.

‘Maar het gaat over het verhaal,’ leg ik uit. ‘Tim is de hoofdpersoon, hè? Wat zou jij doen als je Tim was?’

‘Nou, dan zou ik heel goed opletten.’

Kennelijk is zijn klasgenoot een vrij brave leerling. J

Over hoofdstuk 9 stel ik Elian de vraag: ‘Wat vind jij van het gedrag van Rik?’

‘Geen idee.’ Elian haalt zijn schouders op.

‘Tim is op kamp met allemaal kinderen en ze moeten gaan slapen,’ vertel ik. ‘Rik vraagt of Tim bang is, zegt dat zijn papa en mama er niet zijn en geen nachtzoentjes en dat Tim veranderd kan worden in een boom. Wat vind je ervan dat Rik dat doet?’

‘Geen idee,’ herhaalt Elian.

‘Rik is Tim aan het pesten,’ leg ik uit. ‘En dat is niet aardig.’

Ik leg het boek aan de kant. De jonge lezers moeten zich inleven in een fictioneel figuur en zich dan ook nog eens voorstellen wat zij zelf zouden doen in de situatie waarin die figuur zich bevindt, of ze moeten snappen dat een kind gepest wordt. Dat is iets te veel gevraagd van een jonge autist. Bij Elian ben ik blij als hij over een paar jaar een beetje begrijpt wat pesten is en wanneer hij dat doet.

Voorlopig laten we de praatvragen maar even voor wat ze zijn en concentreren we ons op Elians technisch lezen.